Procedury FIDIC

W ramach klauzuli 3.5 WK FIDIC Inżynier Kontraktu we wszystkich przypadkach przed podjęciem „wiążących ustaleń” ma obowiązek przeprowadzić ze Stronami konsultacje w celu „dojścia do porozumienia”. Dopiero po niepowodzeniu konsultacji Inżynier Kontraktu wydaje prawomocne rozstrzygnięcie. Niestety w praktyce prawdziwe konsultacje prowadzone są bardzo rzadko. Dlaczego? Trudno odpowiedzieć na to pytanie. Wydaje mi się, że najczęstszą tego przyczyną jest zbyt duża uległość IK wobec Zamawiającego (w końcu to Zamawiający finansuje Inżyniera), krótkowzroczność Personelu Zamawiającego w forsowaniu własnego stanowiska w rozwiązaniu sporu. Istotne znaczenie mają tu też niechęć IK do wzięcia odpowiedzialności za wynik konsultacji (wszak lepiej zrzucić to na Komisję Rozjemczą lub sąd), a także przeświadczenie Zamawiających dysponujących środkami publicznymi o „bezpiecznym” wyroku sądu (w końcu z wyrokami się nie dyskutuje, więc kontrolujący inwestycje urzędnik też nie będzie).

Skłonienie Stron do ugody na etapie konsultacji nie jest rzeczą łatwą. Personel Inżyniera Kontraktu musi się dużo napracować żeby wynegocjować rozstrzygnięcie sporu możliwe do przyjęcia przez obie Strony. Konieczna jest przy konsultacjach ocena prawna dopuszczalnych rozwiązań, w szczególności tam gdzie idzie o wydatkowanie środków publicznych. W takich przypadkach obecność doświadczonego prawnika w Personelu Inżyniera Kontraktu jest bardzo pożądana. Istotna jest tu również współpraca prawnika z inżynierami. Bez zrozumienia problemu od strony technicznej nie da się go prawidłowo ocenić pod względem prawnym. A jednak próbę zakończenia sporu na etapie konsultacji należy podejmować. Jej powodzenie oznacza oszczędność czasu, pieniędzy i nerwów wszystkim stronom procesu inwestycyjnego. Oczywiście pozostaje jeszcze problem przekonania urzędników, że podjęta ugoda nie narusza przepisów prawa publicznego. Problem ten można również rozwiązać, o ile Zamawiający jest w stanie wykazać, że wszechstronnie rozważył proponowane rozwiązanie (np. zlecając zewnętrzną opinię prawną i techniczną specjalistów z danej dziedziny). Na szczęście polski system prawny zmierza w kierunku umacniania sposobów pozasądowego rozstrzygania sporów. To powoduje, że kontrolujący również bardziej przychylnie zaczynają traktować tego rodzaju ugody.