Wykreślona klauzula 14.5
Biorąc udział w realizacji inwestycji z wykorzystaniem Warunków Kontraktowych FIDIC wielokrotnie spotkałem się z wykreśleniem przez Strony (czytaj: Zamawiającego) klauzuli 14.5 Warunków Ogólnych. Konsekwencją wykreślenia tej klauzuli było stanowisko Zamawiającego prezentowane w rozmowach na temat płatności przejściowych wyrażane słowami: „Będziemy płacić jedynie za wbudowane Materiały i zamontowane oraz uruchomione Urządzenia”. Czy samo wykreślenie klauzuli 14.5 WK FIDIC faktycznie powoduje taki skutek?
Klauzula 14.5 Warunków Kontraktu FIDIC
Klauzula 14.5 WK FIDIC w oryginalnym brzmieniu jest napisana trochę nie po kolei. Może dlatego trochę trudno zrozumieć o co w niej chodzi. Spróbujmy ją trochę uporządkować.
Warunki stosowania klauzuli 14.5 WK FIDIC
Warunkiem stosowania klauzuli 14.5 WK FIDIC jest umieszczenie w Załączniku do Oferty co najmniej jednego z następujących wykazów:
1) Urządzenia i Materiały płatne po wysłaniu na Teren Budowy
2) Urządzenia i Materiały płatne po dostarczeniu na Teren Budowy
Jeżeli żadnego z wymienionych wykazów nie ma w Załączniku do Oferty, klauzula nie ma zastosowania. Niezrozumiałe jest zatem w takich przypadkach jej wykreślanie.
Załóżmy zatem, że w Załączniku do Oferty mamy jeden z wykazów. W takim wypadku Inżynier Kontraktu uwzględnia w Przejściowym Świadectwie Płatności Urządzenia i Materiały wysłane na Teren Budowy lub dostarczone na Teren Budowy (w zależności od tego który z wykazów mamy w Załączniku). Umieszczenie Urządzenia/Materiału w wykazie nie jest jednak warunkiem wystarczającym do ujęcia go w PŚP. Klauzula 14.5 WK FIDIC zawiera bowiem dalsze warunki, którymi są:
a) prowadzenie przez Wykonawce wystarczającej i dostępnej do wglądu dokumentacji dot. Urządzeń i Materiałów (w tym m.in. kosztu zakupu i pokwitowania zapłaty)
b) oświadczenie Wykonawcy o koszcie nabycia i dostarczenia Urządzeń/Materiałów na Teren Budowy „poparte wystarczającymi dowodami”
oraz (w przypadku Urządzeń/Materiałów płatnych po wysłaniu)
c) wysłanie Urządzeń/Materiałów na Teren Budowy
d) opisanie Urządzeń/Materiałów w liście przewozowym
e) dowód opłacenia przewozu, ubezpieczenia na czas podróży oraz gwarancją bankową opiewającą na kwotę należną Wykonawcy za Urządzenia/Materiały
oraz (w przypadku Urządzeń/Materiałów płatnych po dostarczeniu na Teren Budowy)
c) dostarczenie na Teren Budowy Materiałów/Urządzeń o cechach zgodnych z Kontraktem
d) prawidłowe zabezpieczenie dostarczonych Materiałów/Urządzeń przed „stratą, uszkodzeniem lub zużyciem”
Ponadto, zgodnie z klauzulą 14.5 wartość dostarczonych lub wysłanych Materiałów/Urządzeń potwierdzona przez IK w PŚP „winna wynosić osiemdziesiąt procent” należności za te Urządzenia/Materiały.
Skutki wykreślenia klauzuli 14.5 Warunków Kontraktu FIDIC
Wracając do naszego pytania, jaki ma zatem skutek wykreślenie klauzuli 14.5? W moim przekonaniu rzeczywiście powoduje brak możliwości rozliczenia w PŚP Materiałów, które nie są wbudowane i Urządzeń, które nie są zamontowane. Analizując bowiem pozostałe postanowienia WK FIDIC należy uznać, że PŚP zawiera przede wszystkim należności za wykonane Roboty (kl. 14.3 lit. a), a pozycje dot. Urządzeń i Materiałów są włączone o ile są już częścią Robót (a zatem są wbudowane/wmontowane) albo kiedy w grę wchodzi klauzula 14.5. Na odróżnienie Urządzeń/Materiałow stanowiących część Robót od Urządzeń/Materiałów niestanowiących część Robót wskazują:
1) definicje Urządzeń/Materiałów – w których mowa jest o „przeznaczonych do utworzenia lub tworzących część Robót Stałych”
2) klauzula 14.3 zgodnie z którą PŚP zawiera odrębne od Robót pozycje Urządzeń/Materiałów wysłanych lub dostarczonych na Teren Budowy
3) klauzula 14.5 w której pierwszy (bardzo zawiły) akapit zawiera opis postępowania w przypadku stosowania klauzuli 14.5. Zgodnie bowiem z tym akapitem IK po wysłaniu/dostarczeniu Urządzeń/Materiałów wyodrębnia w PŚP osobne pozycje dla tych Urządzeń/Materiałów, a po ich wbudowaniu/wmontowaniu redukuje te kwoty i zwiększa wartość Robót.
Lepiej nie wykreślać
Nie mniej jednak, wykreślanie klauzuli 14.5 nie jest postępowaniem prawidłowym. Jeśli bowiem nie ma odpowiednich wykazów Urządzeń/Materiałów w Załączniku do Oferty – wnioski są takie same. Należności Wykonawcy za Urządzenia/Materiały będą uwzględniane w PŚP dopiero po tym, jak utworzą one część Robót Stałych – a więc po ich wbudowaniu/zamontowaniu.
Zamawiający niepotrzebnie sobie tę kwestie komplikują. Zaryzykuję stwierdzenie, że głównym winowajcą jest tu jednak chyba niejasny opis płatności za Urządzenia/Materiały w treści WK FIDIC. I chodzi tu o tę oryginalną, angielską wersją – bo akurat w tym przypadku do tłumaczenia nie można się przyczepić.